بهشت بلوجستان را بهتر بشناسيم:

تمين:

سير وسفر اعم از داخلي يا خارجي،چه به منظور تنوع طلبي سرگرمي،چه گذراندن اوقات فراغت،ديد وبازديد،بخش جدايي ناپذير زندگي اجتماعي انسانها،خاصه شهرنشينان در آمده است.

بنابراين انسان به گذراندن اوقات فراغت چه در قالب امكانات محلي چه در حيطه صنعت جهانگردي غير قابل انكار ميباشد

از سوي ديگر سرزمين ما ايران با داشتن سابقه فرهنگي كهن و پايدار.متشكل از اقوام وطوايف و تنوع اقليمي فراوان وبرخورداري از جاذبه هاي تاريخي،فرهنگي وطبيعي براي تفريح و گشت وگذار آماده است.

دهستان تمين(بهشت بلوچستان) روستاي پاك+سرسبز ترين روستا در دل كوير.

 تمين دهسناني است بزرگ در دامنه دامنه آتسفشان تفتان با روستاهاي متعدد  از جمله روپس ،جش سياه جنگل،تميز ...اين دهستان در غربيترين قسمت شهر ميرجاوه واقع شده است واز جنوب به كوه تفتان،از شمال به سنگان منتهي مي شود.آباديهاي دهستان تمين داراي آب و هوايي خوش بوده ودر اغلب فصول سال هواي آن معتدل است.روستاي كه حدود ۷۵ كيلو متر تا گرماي سوزان كوير ريگ ملك فاصله دارد،گويي كه قطعه اي از بهشت است تاشاهدي بر قدرت پروردگار باشد.سر سبزي وطراوت آن نمايي بسيار دل انگيز دارد.محصول اصلي آن انجير،توت،شاه توت،امرود(گلابي)انگور،هلو،آلبالو،زرد آلو..وبساري از از ميوه هاي مناطق سرد سير درآن به عمل مي آيد بادام،پسته،گردو...نيز در آن قابل برداشت است.از درختان خودرو مي توان به انجير كوهي،بنه،ارچن،گز وگواتام(بادام كوهي)اشاره كرد.صيفي جات منطقه گندم وجو است كه محصول عمده كشاورزي است.كوه هاي اطراف منابعي غني وسرشار از منابع طبيعي است كه در گذشته و حال مورد استفاده بوده است.درمنه،كلپوره،اسپنتان،مور،زامبول،درنگ...براي بسياري از بيماريها تجويز مي شدند.از صمغ درخت موسوم به گونجك براي مسائل دندان پزشكي استفاده مي شده.در مجموع  روستاي تمين بهشتي است در بلوچستان،دري است بر دامن تفتان.اگر مسير رود خانه آن را تعقيب كنيم روستاهاي دهستان يكي پس از ديگري در مسير آن قرار دارد.   

تمين در گذر تاريخ:

شهر زاهدان بين ۲۹ درجه و ۲۹ دقيقه عرض شمالي و۶۰ درجه ۵۳ دقيقه شرقي مركز استان سيستان و بلوچستان جمعيتي بالغ بر۶۰۰ هزار نفر دارد و در اين شهرستان ۷۵ اثر تاريخي،فرهنگي شناسايي شده است كه از اين ميزان تعداد۲۳ اثر تاريخي در فهرست آثار ملي به ثبت رسيده كه ۵۰درصد اين آ ثار اعم از ثبتي و شناسايي شده در بخش ميرجاوه جاي گرفته كه سهم تمين قابل توجه است.

موقعيت تمين از زاهدان: 

تمين از زاهدان ۱۳۵ كيلو متر واز ميرجاوه ۶۵ كيلو متر فاصله دارد كه كار عمده مردم منطقه كشادرزي مي باشد.

تاريخچه دهستان تمين:

در بيان تاريخچه و معرفي تمدن اطراف تفتان قله آتشفشان نيمه فعال تفتان نقش مهمي را ايفا ميكند.

اين قله يكي از قلل مرتفع ايران است كه باعث تنوع آب و هوا در منطقه بلوچستان گرديده است و همين تنوع و پوشش گياهي و وجود آب فراوان در اطراف عامل جذب انسانها به اين سمت بوده  كه در اطراف آن سكني گزيدند و تمدن تفتان را بوجود آوردند.آثار بجا مانده از گذشتگان وپيشينيان حكايت از اين قضايا دارد.كه دهستان تمين هم تحت تاثير آن داراي آثاري از قبيل تپه هاي باستاني،قبرستانهاي،چله خانه،معماري صخره اي،آسيابهاي آبي،قلعه ها، قبرستان هفتاد ملا،كوره هاي ذوب فلز در نواحي مختلف وغار هاي باستاني،همه ي اين آثار بيانگر وجود يك استقرار عظيم انساني در اين دهستان مي باشد.قدمت آثار بر اساس شواهد و ابزار بدست آمده تاريخي،تمدن اطراف تفتان را به ۸۰تا۱۰۰هزار سال پيش تخمين ميزنند.

 آثار بر جسته وشناسايي شده تمين:

قلعه تمين:

اين اثر با مساحت حدودا ۳۰۰۰هزار متر مربع و۲۵ متر ارتفاع از سطح دره تمين مركزي بر فراز صخره اي بلند با مصالح بومي همچون گل رس ساخته شده است و قلعه باذ قدمت ۲۵۰ ساله مركز فرماندهي حاكمان منطقه همچون سيد خان و شاه احمد...بوده است.كه متاسفانه بخش اعظم اين قلعه از بين رفته است.

آسياب آبي:

قدمت اين آسيابها حدود ۱۵۰ سال ميباشد اين نوع آسيابها با توجه به آب فراوان در مناطق مختلف اطراف تفتان همانند تمين وتمندان و...متداول بوده كه اين آثار مانند ديگر آثار با توجه به كم توجهي اهالي و مسولين در حال نا بودي است.

چله خانه:

ازآثار ديگر اين دهستان چله خانه مي باشد كه در گذشته دور مردم مسلمان اين ديار در اين مكان كه در دل كوه كنده شده به مدت ۴۰ شبانه روز به دعا و عبادت مي پرداختند و غذايشان فقط آب ودر صورت نياز يك عدد خرما بوده.

معماري صخره اي:

اين معماري بالغ بر ۴۰۰۰ متر مربع در نوع خود در سطح كشور كم نظير بوده و اظهار نظر باستان شناسان ايجاد اينگونه سازه هاي معماري به اواخر دوره ساساني و اوايل دوران اسلامي بر مي گرد.معماري صخره اي تمين همچون معماري صخره اي ميمند كرمان وكندوان مي باشد.مجموعه هاي صخره اي تمين در چهار قسمت در دل كوه كنده شده است.سقف اين اتاقها تقريبا گنبدي و هر يك از آنها دارا ي ستون و فضاهاي الحاقي مي باشد. 

قبرستان تمين:

اين قبرستان در دهستان تمين واقع شده است،و قبور اين قبرستان كه تعداد زيادي مي باشد در دل كوه هاي سنگي قرار دارند  اين كوه  بالغ بر ۱۷۰ هزار متر مربع در سمت شمالي تمين و در جنوب شهر ميرجاوه واقع شده است.قبور اين قبرستان شامل يك سري قبور چهار گوش ساده مي باشد كه مناسب با ابعاد بدني ستوني در سنگ كنده شده است طرز ساخت اين قبور بدين گونه مي باشد كه ابتدا خفره اي به ابعاد ۵۰در۵۰ ـ۱.۷۰ سانتيمتر را در سنگ مي كندند سپس اجساد را درون آن قرار ميدادند و آن را با سنگ مي پوشاندند از ظاهر اين قبر ها مشخص ميشود كه مربوط به زردتشتيان مي باشند.

قبرستان هفتاد ملا:

اين قبرستان در روستاي روپس يكي از توابع دهستان تمين واقع شده است اين قبرها در غاري طبيعي بنا شده اند و به همين علت از باد وباران محفوظ ميباشند،آفتاب هيچ وقت بر اين قبرها نمي تابد و هميشه در سايه قرار دارند.بناي اين قبرها از خشت،گل و تخته هاي چوبي مي باشد اما بدليل عدم توجه مسولين امر،به آغل گوسفندان تبديل شده است.

چشمه آب معدني حضرت موسي:

آبشاري زيبا كه از دل كوه مي جوشد اين چشمه بزرگترين منبع آب روستا است...

صداي آب،سكوت و چه چه بلبلان بر روي درختان بيددر مجاورت آب و صداي رساي درختان بيد سر به فلك كشيده،باغهاي متصل به هم با تنوع ميوه هاي و عبور جاده از ميان آنها و نسيم باد معتدل و عبور از داخل رود خانه هاي موجود.در تصور ذهن آدمي در چند كيلو متري كويرنميگنجد                        آشنايي بيستر با دهستان تمين:

تمين متشكل از ۱۱۵پارچه آبادي و در فاصله ۱۴۰كيلو متري شهرستان زاهدان و در قسمت شمالي كوه تفتان واقع شده.

آبادي است بسيار سرسبز و خوش آب وهوا كه در حاشيه رودخانه اي زلال با آبشارهاي زيبا واقع شده است.چشمه تاريخي موسي كه از دل كوه مي جوشد و بيشتر آب منطقه از اين چشمه تامين ميشود.

تمين  به سه قسمت اصلي تقسيم ميشود:

تمين پايين(بن ده)تمين وسط (كلات)وتمين بالا ...

 كه از آبادي هاي "پلكي"ده نوگ"خازون"بن ده"بوسون بالا"پس كوه"پس كوشه اسماعيل آباد"پشت كم"سرده"...تشكيل شده است.

تركيب نژادي:

كرد،سيد،حسيني،شهنوازي،...كه بيشتر مردمان اين منطقه را كردها تشكيل ميدهند.

طايفه كرد در گذشته منطقه سرحد بلوچستان را در اختيار داشته و داراي قدرت و نفوذ بوده.

 كردها حدود ۳قرن مرزداران بلوچ بودند.

برخي از گويش هاي طايفه كرد:

كردها به گويش هاي متفاوتي از زبان بلوچي تكلم ميكنند،كه از آن جمله:  سنگويي،تميني،سرحدي...

مناظر زيباي تمين

منطقه حفاظت شده باهوكلات(گاندو): اين منطقه در منتهي اليه گوشه جنوب شرقي كشور در طول مرز ايران و پاكستان قرار دارد. اين منطقه از كوه هاي كم آب و بياباني تشكيل شده كه تا رودخانه سرباز در بلوچستان گسترده شده است. منطقه مزبور مأمن تمساح تالابي و منحصر به فرد ايراني است كه در آبگيرهاي كم عمق مسير رودخانه زندگي مي كند. همچنين شرايط خاص اكوسيستم رودخانه اي اين منطقه امكانات زندگي نوعي ماهي عجيب به نام ماهي گل خور فراهم آورده است كه قادر به زيست در آب هاي كم عمق و بستر كلي رودخانه ها است.
مناطق حفاظت شده هامون: اين منطقه 201062 هكتار وسعت شامل دشت هامون، درياچه يا تالاب هامون و رودخانه هيرمند مي شود. اهميت اين منطقه بيشتر به دليل زيستگاه انواع حيوانات وحش، امكان پرورش ماهي، وجود انواع پرندگان و تأمين علوفه دام ها از نيزارها و استفاده از ني ها جهت حصيربافي مي باشد. پرندگان و جانوران وحشي اين منطقه عبارتند از: پليكان و فلامينگو، پرندگان مهاجر آبي، تيهو، زنگوله بار، كوركر(باقرقره)، خرگوش، شغال، كفتار، كاراكال، يوزپلنك، گراز و آهو .
منطقه حفاظت شده بزمان: اين منطقه به وسعت 688/324 هكتار، منطقه كوهستاني بزمان، تپه ماهورها و دشت هاي اطراف اين كوه را در بر مي گيرد. اين منطقه داراي كوهي نسبتاً مرتفع (3497 متر) با دره هاي آب شيرين و پوشش گياهي نسبتاً مناسب است. حيوانات وحشي كه در اين منطقه زندگي مي كنند عبارتند از : كبك، كبك چيل، تيهو، دراج، خرگوش، كل، بز، قوچ و ميش. علاوه بر گونه هاي مختلف وحش فوق الذكر نوعي خرس سياه آسيايي كه كوچكتر از خرس قهوه اي است، در سيستان و بلوچستان زندگي مي كند. پوشش گياهي غالب زيستگاه هاي خرس در اين منطقه شامل:ارجن، كهور، كنار، خرما، زرشك، زارچ، زالزالك، انواع گون و درمنه، اورس، بيد، تنگس و نسترن وحشي مي باشد كه ميوه بيشتر اين درختان غذاي عمده خرس هاي سياه را تشكيل مي دهد. خرس ها به خرما و داز علاقه اي وافر دارند. پرنده زيبايي به نام مينا با رنگ هاي سبز، آبي و سبزه قبا نيز در بلوچستان به وفور يافت مي شود.

عبدالحسن علي بن جولوغ فرخي گزي: عبدالحسن علي بن جولوغ فرخي گزي شاعر بزرگ اواخر قرن چهارم و اوايل قرن پنجم است كه از سرآمدان سخن در عهد خويش و در همه ادوار تاريخ ادبي ايران است. ديوان وي در حدود 9000 بيت دارد و در عهد سلطان محمود و مسعود غزنوي مي زيسته است. اين شاعر در سيستان به دنيا آمده است و در سال 429 هجري قمري در همان جا در گذشته است.

يعقوب ليث: ابو يوسف يعقوب بن مشهور به ملك الدنيا و صاحبقران مؤسس و اولين امير (247-265 هجري قمري) از سلسله صفاريان است. وي در روستاي كوين يا ترين در حاشيه كويري (شمال خاش رود) در يك خانواده رويگر به دنيا آمد. آرامگاه يعقوب ليث صفاري در شهر دزفول قرار دارد. يعقوب مردي سپاهي منش، با تدبير و عاقل و موقر بود و به ديانت و قناعت شهرت داشت. پايتخت وي زرنج سيستان بود. شهرت او در ممالك اطراف چنان گسترده بود كه او را ملك الدنيا و صاحبقران مي خواندند .
ابوالفتح علي بن محمد بستي: ابوالفتح علي بن محمد بستي از شاعران سده چهارم هجري قمري است. زادگاه او را شهر بست سيستان مي دانند. او به زبان عربي تسلط كامل داشت. از نتايج طبع او، دو ديوان شعر به جاي مانده است. وفات وي را به سال 401 ه.ق ثبت نموده اند. نويسنده كتاب دورنمايي از فرهنگ ايراني و اثر جهاني آن،  اين شعر را به عنوان نمونه اي از انديشه و قلم اين شاعر سيستاني در نوشته خويش آورده است.
ابوالفتح سگزي يا ابوالفتح سيستاني:از شاعران و ملوك برجسته سيستان در سده يازدهم هجري قمري است. علاوه بر حكومت داري، در سرودن شعر تبحر داشت. گرچه در سياست حكومتي با برادرش ملك حمزه اختلافي نداشت، اما در زمينه شعر و شاعري با وي اختلاف داشت. حمزه غافل سيستاني اين رباعي را خطاب به برادرش ابوالفتح سيستاني سروده است.

قاضي احمد: از اكابر زادگان سيستان بود و شاعري توانا و خوش سخن بود.

عبدالفرج سجزي