بقعه امامزاده ام البنين: بقعه امامزاده ام البنين از بقعه هاي قديمي شهرستان زنجان است كه در 30 كيلومتري جنوب خاوري شهر زنجان و در روستاي سلمان كندي قرار دارد. اين بنا مزار بزرگواراني چون امامزاده ام البنين، امامزاده حسن، امامزاده ابراهيم، امامزاده طاهر و امامزاده جعفر است. كتيبه اي از نوع سنگ هاي آهكي در اين بنا وجود دارد كه تاريخ قرن هفتم هجري قمري(سال 615) را نشان مي دهد.
كشتارگاه زنجان
اين بنا در محله قديمي «توپ آغاجي»، در ضلع جنوب غربي شهر زنجان قرار دارد. اين بنا در اوايل حكومت پهلوي اول توسط اولين شهردار زنجان مرحوم علي اكبر خان توفيقي ساخته شد. اين بنا به عنوان كشتارگاه به صورت تالارهايي ساخته شد و در سالهاي بعد با عنوان فرهنگسرا جهت انجام امور فرهنگي مورد استفاده قرار گرفت و تغييراتي در آن بوجود آمد. از جمله عوامل تزييني بنا ميتوان به استفاده از مصالح آجر و به كارگيري طاق و تويزه در آجرچيني طاقها اشاره كرد. كشتارگاه يا فرهنگسراي زنجان در حال حاضر به عنوان ساختمان اداري مديريت ميراث فرهنگي استان زنجان مورد استفاده قرار دارد.
كوشك معين
در ميان مزرعهها و باغهاي جنوب غرب شهر زنجان، كوشك زيباي معين قرار دارد. اين بنا در اواخر دورة قاجار و اوايل دورة پهلوي توسط «معينالنجار» ساخته شد. سبك نوين تزيين شيرواني، دودكشها و ناوداني با ورقههاي رنگي آهني به صورت گلها و پرندگان برجسته، لمبهكوبي سقف، ستونهاي آزاد با تزيينات معقلي و در نهايت حوض سنگي زيباي مستطيل شكل با آبنماهاي كروي كه در اطراف آن سكوهاي حجاري شدهاي قرار دارد، از ويژگيهاي معماري و تزيينات اين بنا است.
عمارت ذوالفقاري (كلاه فرنگي)
عمارت ذوالفقاري در بخشي از بافت تاريخي شهر زنجان، در محله قديمي «دالان آلتي» قرار دارد. معماري بنا ملهم از معماري غرب و آميزهاي از سنتهاي هنري و تزييني ايران در دهههاي پاياني سدة چهاردهم هـ .ق است. اين عمارت توسط حسين قليخان نظام العداله از سرداران جنگ هرات و از متمكنين و متنفذين ولايت خمسه ساخته شد. عمارت ذوالفقاري يا كلاه فرنگي به لحاظ معماري برونگرا و تزيينات آن در نماي داخلي شامل قاببنديهاي گچبري شده، طرحهاي لمبهكاري چوبي زيبا و متنوع سقف با نقشهاي هندسي يا تلفيقي از نقوش هندسي و گياهي است. سطوح خارجي بنا به صورت يكپارچه مزين به انواع آجرچيني (آجرتراش ساده، نقش داور و آجر مهري) دوره قاجار است. عمارت ذوالفقاري قابل مقايسه با عمارت قوامالسلطنه (موزه آبگينه و سفالينههاي ايران) است.
خانه توفيقي
خانه توفيقي در شهر زنجان و در محلهاي كه در گذشته به «خرابه رجي» معروف بود، قرار دارد. اين بناي مسكوني متعلق به علي اكبرخان توفيقي، نخستين شهردار شهر زنجان در اوايل دوره پهلوي اول بود و از نظر شكل معماري و شيوه تزييني مطابق با شيوه رايج اواخر قاجار و اوايل دوره پهلوي ساخته شده است. خانه توفيقي اكنون به عنوان موزه شهدا زنجان مورد استفاده قرار دارد.
خانه شيخ الاسلامي
اين بنا در مجموعه حريم بازار زنجان، در خيابان ضيايي و در ضلع غربي كوچه شيخ الاسلام قرار دارد. اين بنا در سال 1136 ش به دستور مرحوم «شيخ الاسلام» يكي از علماي بزرگ زنجان، جهت سكونت ساخته شد. خانة شيخ الاسلام به سبك خانههاي قديمي زنجان و با مصالح سنگ، آجر و ملاط در يك طبقه ساخته شده است. ورودي آن در ضلع غربي و اتاقها در دور تا دور حياطي مشجر قرار دارند. تالار اصلي در ضلع شمالي بنا با تزيينات گچبري و سقف لمبهكوبي شده خودنمايي ميكند. در ضلع جنوبي حياط، تالار آينه قرار دارد كه متأسفانه در حال حاضر به عنوان انباري از آن استفاده ميشود. اين تالار نيز داراي گچبري بسيار زيبا با نقوش گياهي و حيواني و مقرنس است. ين بنا در حال حاضر مسكوني است