شهرستان گرگان مركز استان گلستان شهري زيبا و نگيني در طبيعت چشمنواز شمال ايران باوسعت 81/1615 كيلومتر مربع و جمعيتي بالغ بر 418775 نفر با جاذبههاي فراوان طبيعي و تاريخي يكي از شهرهاي سياحتي و ميعادگاه عاشقان طبيعت و دوستداران تاريخ است.
شهرستان گرگان داراي مردمي خونگرم و مهماننواز و متشكل از اقوام گوناگون ميباشد. آثاري كه متعلق به دوران قبل از تاريخ از نقاط مختلف اين شهرستان از جمله تورنگ تپه و شاهتپه و... بدستآمده نمايانگر حضور ديرينه انسانها در اين منطقه و نشاندهنده تمدن آن در هزاره ششم پيش از ميلاد است. نام قديم آن هيركانيا كه مركز ايالت هيركاني در زمان اشكانيان بوده است.آقامحمدخان قاجار در اين شهر بدنيا آمد و گرگان به عنوان پايتخت خانوادگي حكومت قاجار محسوب ميشد و بنام دارالمومنين معروف بوده كه در روي سكههاي بعد از صفوي ضرب اين شهر مشاهده ميشود و اثار ساختماني زيادي از دوران صفوي نادرشاه و قاجار در اين شهر ساخته شد كه بعضا نيز باقي هستند. اين شهرستان داراي جاذبههاي زيباي گردشگري مشتمل بر كوهسارها، درهها، رودخانهها، آبشارها، چشمهسارها و جنگلهاي سرسبز ميباشد. از جمله پاركهاي جنگلي (ناهارخوران ، النگدره ، قرناباد ، شصتكلاته ، قرق ، گرمابدشت) پارك شهر، سدنومل، آب گرم و ابشار دوقلوي زيارت، هزارپيچ، بازارنعلبندان، چهارشنبه بازار و دهكدههاي توريستي زيارت شاهكوه. بلندترين ارتفاعات شهرستان با 3500متر و از نقاط ديدني و باستاني و مذهبي آن، كاخ آقامحمدخان، كاخ موزه سلطنتي، موزه گرگان، مسجد جامع، مدرسه عماديه، بافت قديم شهر و خانه تقوي، كبير و باقري و تكاياي محلات قديمي، كاروانسراهاي سنگي، قزلق، ديملو، رباط سفيد) و حمام قديمي( سفرهخانه سنتي )، تورنگ تپه، شاه تپه، خرگوشتپه، قلعهخندان، نرگس تپه، امامزادههاي: اسحق ( نور) ، عبدا...، نه تن، مرادبخش، محسن، بيبيهوربيبينور، طيب قرناباد)، سوغات و رهآورد سفر شهرستان گرگان عبارتند از: قالي، قاليچه، جاجيم و منسوجات صنايع روستايي و از شيرينيهاي محلي حلوا اماج، نان خرمايي، زنجيبيلي، نانك( پادرازي) را ميتوان نام برد.
اين شهرستان در فاصله 77 كيلومتري شرق گرگان در محل تلاقي مسيرهاي گرگان، گنبد كاووس و شاهرود و مشهد واقع گرديده و داراي چشم اندازهاي طبيعي و تاريخي بسياري است. اين شهرستان مساحتي در حدود 74/872 كيلومتر مربع و جمعيتي بالغ بر 93350 نفر دارد. از جاذبه هاي گردشگري ، فرهنگي و مذهبي اين شهرستان مي توان بقعه متبركه امامزادگان آق امام كه بر بلنداي تپهاي زيبا و مشرف بر منطقه ديدني آزادشهر واقع گرديده، پارك جنگلي شهرداري ، پارك شبنم نوده خاندوز ، بافت قديم روستاي فارسيان ، كاخ پهلوي ( خوش ييلاق )، پل غزنوي و زائرسراي امام هشتم را نام برد. بازار هفتگي آزادشهر شنبه بازار است. و صنايعدستي اين شهر شامل ابريشمبافي، تهيه منسوجات ابريشمي، لباسهاي محلي ميباشد.
اين شهرستان در فاصله 45 كيلومتري از مركز استان گلستان است داراي 61982 نفر جمعيت و مساحت 00/1285 كيلومتر مربع مي باشد . وجود آثار تاريخي و تپه هاي باستاني ، نشان از فرهنگ و تاريخ درينه اين شهرستان است اين منطقه نقطه آغاز ديوار تاريخي گرگان بوده است كه در حال حاضر خرابه هاي آن با نام محلي قزل آلان شناخته مي شود .
صنايع دستي شهرستان گميشان عمدتا بر توليد قاليچه ، قالي ، گليم ، نمد ، پشتي ، روسري تركمني ، جاجيم و فرش هاي دستباف مي باشد كه علاوه بر ايجاد اشتغال براي زنان و دختران تركمن نقش مهمي در صادرات كشور دارد. بسياري از اراضي اين منطقه بدليل شوري آب و خاك و خشكسالي به صورت بلاستفاده و لم يزرع مي باشد و اراضي قابل كشت عمدتا به گندم ، جو و پنبه اختصاص دارد. دامپروري با وجود بيش از 130000 انواع دام علاوه بر ايجاد اشتغال ، فرآورده هاي لبني اين شهرستان را فراهم مي نمايد . وجود آبزيان گوناگون و بالاخص حيات ماهيان خاوياري در سواحل اين شهرستان ، زمينه فعاليت شركت هاي تعاوني خاوياري پره را فراهم نموده و با سرمايه گذاري و بهره برداري صحيح مي توان علاوه بر ايجاد فرصتهاي شغلي صادرات اين محصول را نيز توسعه داد. از مناطق گردشگري و باستاني اين شهرستان مي توان تالاب گميشان ، گل افشان نفت ليجه ، بافت قديم شهر گميشان ، موزه مردم شناسي ، زيارتگاه بها الدين نقشبندي ، ديوار تاريخي گرگان و قيزلر قلعه را نام برد. بازار هفتگي گميشان سه شنبه بازار مي باشد.
شهرستان آق قلا كه در 15 كيلومتري شمال شرقي گرگان و در كنار رودخانه گرگانرود قرار گرفته است، داراي جمعيتي بالغ بر 114660 نفر و وسعتي در حدود 52/1763كيلومتر مربع است. اين شهر توسط شاه عباس در سال 1020 هجري قمري بنا شده كه به نام اسپيدژ يا دژ سفيد و در زمان حكومت پهلوي به پهلوي دژ تغيير نام داد و از زمان پيروزي انقلاب اسلامي آق قلا نام گرفته است.
از صنايع دستي مردم اين منطقه مي توان قالي، قاليچه و پشتي تركمن، زيورآلات، ساخت دو تار سنتي و سوزندوزي را نام برد. اماكن ديدني و گردشگري اين شهرستان شامل ميدان اسب دواني، گل افشان قارينيارق، پل تاريخي آق قلا و ديوار دفاعي گرگان و پنجشنبه بازار، بازار هفتگي آن مي باشد.
اين شهرستان با جمعيتي بالغ بر 130493 نفر، وسعتي در حدود 19/1160 كيلومتر مربع و در فاصله 40 كيلومتري از مركز استان واقع گرديده و با وجود جاذبه هاي طبيعي و تاريخي و صنايع دستي متنوع از جمله مراكز عمده گردشگري در استان گلستان است و فاضل آباد شهر ديگر پر جاذبه اين شهرستان است.
شغال تپه از كهن ترين يادگار استقرار بشر در شهر علي آباد مي باشد كه به دوران تاريخي تعلق دارد. از صنايع دستي اين شهرستان مي توان به قالي بافي، نمد مالي، بافت پارچه هاي ابريشمي و پشمي، خورجين دوزي و چادر شب بافي و سوزن دوزي و نواربافي و لباسهاي محلي كتول اشاره كرد. از مراكز مهم باستاني و گردشگري اين شهرستان مي توان به آبشار زيباي كبودوال و پارك جنگلي كبودوال، دهكده هاي ييلاقي (افراخته، زرين گل الستان و سياه مرز كوه و...) ارتفاعات شاهوار، چلچلي ذخيره گاه جنگلي (افرا تخته، پونه آرام، زرين گل و سوركش) و زيستگاههاي (مارال، ذربين و سرخه دار و زيستگاه انحصاري سرونوش) رودخانه و دهانه زرين گل، دهنه زيباي محمد آباد، امامزاده الازمن، معصوم آباد، شيخان و 8 امامزاده ديگر نرگس تپه شيرين آباد، قزقلعه و توران گلين و بازار هفتگي عليآباد كتول اشاره نمود و نوع لباس و موسيقي محلي برخي از اقوام از توانمنديهاي گردشگري اين شهرستان است.
اين شهرستان كه يكي از شهرهاي غربي و در فاصله 40 كيلومتري از مركز استان گلستان است داراي 61982 نفر جمعيت و مساحتي در حدود 41/291 كيلومتر مربع است. در سال 1306 خورشيدي در محلي كه قرارگاه نظاميان بود شهر بندر تركمن تاسيس شد.
اين شهرستان با وجود جاذبه هاي طبيعي مانند دريا ، جزيره آشوراده و صنايع دستي غني تركمن، يكي از مهمترين مراكز گردشگري استان محسوب مي گردد. صنايع دستي اين شهرستان قالي و قاليچه و پشتي تركمني، سوزندوي، زيورآلات و نمدمالي است. از مهمترين مناطق گردشگري و تاريخي شهرستان تركمن ميتوان ، جزيره آشوراده، اسكله توريستي ساحل دريا، ميدان سواركاري ،پادگان روسها، زيارتگاه بهاءالدين نفشبندي و آرامگاه آق امام را نام برد و داراي بازارچه مرزي در كنار ساحل و بازار هفتگي دوشنبه بازار است.